Khi nhắc đến sơn mài, mọi người đều thắc mắc không biết có phải là tranh sơn mài không? Sơn mài có thể dùng trong công trình, dự án, nhà ở sơn nhà Hà Nội không? Sơn mài là gì? cùng tìm hiểu những thông tin dưới đây.

Sơn mài là gì? Nguyên liệu có từ đâu?

Việc kết hợp sơn mài cùng những nguyên liệu khác đã tạo nên sự đa dạng cho các sản phẩm. Bên cạnh các sản phẩm sơn mài có phôi gỗ, phôi gốm, cót ván ép… đã tạo ra nhiều sản phẩm sơn mài độc đáo, đa dạng dần khẳng định  thương hiệu sơn mài trên thị trường trong và ngoài nước. Sơn mài là gì? Nguyên liệu có từ đâu, cùng tìm hiểu các phần dưới đây:

1.1. Sơn mài là gì?

Là một loại chất liệu được ưa thích và sử dụng nhiều trong lĩnh vực hội họa. Ở nước ta sơn mài không đơn giản chỉ là tên 1 loại chất liệu mà còn là quá trình lịch sử hào hùng của dân tộc được truyền từ đời này sang đời khác. Nó có thể kết hợp cây tre, vỏ ốc, vỏ quả trứng,..tạo nên nét đẹp truyền thống của dân tộc.

1.2. Nguyên liệu

Một sản phẩm sơn mài sử dụng khá nhiều nguyên vật liệu khác nhau như :

• Sơn: lấy chất liệu từ cây sơn, dầu trẩu, dầu trám, nhựa thông,..
• Màu: được sử dụng 2 màu cơ bản là cánh gián đen và đỏ. vì 2 loại màu này được lấy từ khoáng chất vô cơ nên không bị phân huỷ trước ánh sáng và thời gian.
• Các nguyên vật liệu khác : bạc thiếp, dán, vàng, vỏ quả trứng, ốc,…

Một số công đoạn sơn mài truyền thống

Sơn mài được truyền lại từ đời này sang đời khác nên vì thế mỗi gia đình cũng như xưởng có những cách làm khác nhau nhưng tất cả các hộ gia đình sơn nhà Hà Nội đều phải trải qua quá trình tìm hiểu sơn mài là gì? Dưới đây một số công đoạn sơn mài : bó hom vóc, trang trí, mài và đánh bóng.

2.1. Bó hom vóc

Những sản phẩm đồ vật cần sơn ngày xưa thường được sử dụng giấy hoặc vải. Dùng đất phù sa hoặc bột đá trộn sơn ta giã nhuyễn cùng giấy hoặc vải rồi hom, chít các vết rạn nứt của gỗ. Mỗi lần làm lót thêm 1 lớp giấy hoặc vải, tiếp đó là đục cá để cài và gắn sơn cho các nẹp gỗ ngay sau tấm ván gỗ để hạn chế vết rạn nứt rồi để gỗ khô mới bó. Làm như vậy để bảo vệ tấm gỗ không bị thấm nước, mối mọt.

2.2. Trang trí

Khi có được tấm gỗ, bình hoa hoặc các đồ khác, các bạn phải làm gắn các món đồ để trang trí lên sản phẩm như: vỏ quả trứng,vàng, bạc,…sau đó phủ sơn rồi mài phẳng và cuối cùng dùng màu. Với kỹ thuật sơn phủ tượng và đồ nội thất như: hương án, hoành phi, câu đối người phải làm trong phòng kín để hạn chế gió thổi các nguyên liệu: quỳ vàng, bạc và tránh bụi bám vào nước sơn còn ướt.

2.3. Mài và đánh bóng

Trước khi đánh bóng những sản phẩm cần làm các bạn nên mài để tạo độ bóng cho sản phẩm và không được phép dùng dầu bóng giai đoạn mài đó chính là điểm độc đáo của tranh. Có thể dùng nguyên liệu như : giấy ráp, lá chuối khô, tóc rối,.. để mài cho tranh đạt chất lượng

Quy trình thực hiện sơn mài

Cầm trên tay những sản phẩm chất lượng tất cả mọi người đều cảm thấy vui và luôn đặt ra câu hỏi tại sao lại làm ra được những sản phẩm như vậy? Nếu phần trên giải đáp sơn mài là gì? nguyên liệu có ở đâu? các công đoạn như thế nào? Thì dưới đây đưa ra quy trình thực hiện tạo ra sản phẩm sơn mài :

Bước 1 : Chuẩn bị nguyên vật liệu như gỗ, đồ dùng đi kèm

Bước 2 : Làm sạch bề mặt gỗ, bề mặt phải trơn và bóng

Bước 3 : Phủ một lớp keo lên bề mặt

Bước 4 : Sau khi lớp keo khô phủ lớp sơn mài ( sơn mài tự nhiên, mùi cưa,..) sau đó lớp cốt tông phủ tăng độ chắc chắn cho sản phẩm

Bước 5 : Hỗn hợp 1 lớp sơn sống được dùng đất phù sa đã kho lên bề mặt

Bước 6 : Bước này dát vật liệu đi kèm như vàng, bạc, …lền bề mặt sản phẩm

Bước 7 : Phủ lớp màu được pha lẫn với dầu đánh bóng tạo độ bóng mịn và màu được bền đẹp

Bước 8 : Tạo độ bóng hơn các bạn nên mài màu

Bước 9 : Vẽ các họa tiết, chạm khắc theo yêu cầu

Bước 10 : Phủ bóng và mài

Bước 11 : Dùng các dụng cụ cầm tay để đánh bóng sản phẩm

Bước 12 : Kiểm tra sản phẩm

Bài viết trên đã cung cấp một số thông tin sơn mài là gì? Bạn đã hiểu được mọi thông tin về sơn mài, mong sẽ hữu ích đối với bạn khi lựa chọn tranh. Chúc các bạn may mắn!